Achtergrond

Muziek maakt slim! is een non profit privé-initiatief van Mark Kruiver gestart in 2005. Hier vind je de achtergrond van dit initiatief.

Destijds kwam ik het Duitse wetenschappelijke onderzoek van Prof. Bastian ‘Musik(erziehung) und ihre Wirkung’ tegen. Dit is een omvangrijk rapport naar het effect van muziekbeoefening bij kinderen tussen de 6 en 12 jaar. Het onderzoek richtte zich gedurende 6 jaar met name op het meten van de verschillen in leerprestaties tussen scholen waarbij de kinderen grondig muziekles kregen en scholen waar dat niet gebeurde.

Conclusies

De conclusies uit het onderzoek vormt een krachtig pleidooi voor het stimuleren van muziekbeoefening bij kinderen en pleit voor de terugkeer van regelmatig muziekonderwijs op basisscholen. Inmiddels zijn er veel andere (wetenschappelijke) onderzoeken gedaan en wetenschappers zijn het er overeens dat ‘muziekbeoefening vele positieve effecten heeft op kinderen en hun hersenen’.

Muziekbeoefening gehalveerd

Ondanks alle positieve wetenschappelijke onderzoeken en inzichten is de positie van het muziekonderwijs (o.a. bij muziekscholen en basisscholen) de laatste jaren verslechterd. Uit cijfers van de brancheorganisatie voor cultuureducatie (CultuurConnectie) blijkt dat het aantal kinderen dat een muziekinstrument bespeelt is in 7 jaar tijd gehalveerd. Deze daling leidt o.a. tot sluitingen van muziekscholen, maar ook bijvoorbeeld muziekwinkels. Bovendien; muziek maken heeft is een belangrijk cultureel erfgoed.

Het is dus duidelijk geen gemeengoed dat de vele inzichten omtrend ‘Muziek maakt slim!’ bij iedereen bekend zijn of (nog) voldoende op het netvlies staan.

Sterk thema

Het thema ‘Muziek maakt slim!’ is een krachtig thema om met name ouders van kinderen extra argumenten te geven om muziek-beoefening bij hun kinderen te stimuleren. Dat muziek maken ‘leuk’ is, weet immers iedereen wel. Juist deze ‘harde’ (verstandelijke en economische) argumenten kunnen een steuntje in de rug zijn voor ouders. Dan is het wel belangrijk dat ouders deze argumenten kennen. Maar dat geldt natuurlijk ook voor de overheid en beleidsmakers om het beleid aan te passen op basis van wetenschap (dus feiten!).

Waarom heet het ‘Muziek maakt slim!’

In onze huidige (snelle) tijd van overkill aan informatie en media wordt communicatie steeds oppervlakkiger. Kun je niet in 7 seconden je punt duidelijk maken, dan is de aandacht direct weg. Hoe krachtiger het thema, hoe meer aandacht, hoe beter het blijft hangen. Om deze reden is het thema ‘Muziek en haar werking’ of ‘Muziek en de hersenen’ omgedoopt naar ‘Muziek maakt slim!’. Dit is een duidelijk statement dat verwijst naar de kern en bovendien nieuwsgierig maakt (hoe dan?).

De 5 kernwaarden

Naast het kort en krachtige thema ‘Muziek maakt slim!’ heb ik er voor gekozen om de belangrijkste wetenschappelijke conclusies naar 5 kernwaarden terug te brengen.

Muziek maken:

- bevordert integratie
- verbetert sociaal gedrag;
- stimuleert intelligentie;
- bevordert schoolprestaties;
- vermindert concentratieproblemen.

Je hoeft dus niets te lezen om de waarde van Muziek maakt slim! snel te (her)kennen.

Samenvatting uitgave pocketboekje

Het complete wetenschappelijk onderzoek van Bastian bestaat uit 687 pagina’s. Om de resultaten van het onderzoek beter leesbaar te maken heb ik in samenwerking met uitgeverij Panta Rhei een speciale pocketboekje uitgegeven. Dit is een kort en bondige (leesbare) samenvatting van het originele onderzoek, terug gebracht naar 100 pagina’s. Dat maakt het onderzoek een stuk toegankelijker.

Promotiematerialen (online en offline)

Naast het pocketboekje zijn er diverse promotiematerialen ontwikkeld om het thema te promoten en daarmee onder de aandacht te brengen. Dit bestaat o.a. uit een website, Facebook pagina, folders, posters, stickers en webbanners.

Voor wie?

Het thema en de promotiematerialen is o.a. gericht aan ouders van kinderen en beleidsmakers. Tevens is het ter ondersteuning voor belanghebbenden (bijv. muziekdocenten/muziekscholen/ muziekwinkels/fabrikanten etc.) die het thema onder de aandacht willen brengen binnen hun eigen kanalen en regio. Op deze manier helpt iedereen mee, is het effectiever en voordeliger.

Wat muziek doet met kinderhersenen

Muziekonderzoek is hot. Wetenschappers hebben stijgende belangstelling voor de invloed van muziek op de hersenen. Hun voorlopige conclusie: zingen en musiceren ondersteunt de ontwikkeling van sleutelvaardigheden als luisteren en lezen en stimuleert de emotionele intelligentie. Het Jeugdcultuurfonds Nederland vroeg wetenschapsjournalist Mark Mieras om het onderzoek op een rijtje te zetten.

De stijgende wetenschappelijke belangstelling voor muziek staat haaks op de trend in het onderwijs waar muziek steeds meer terrein verliest. Activiteiten als zang en musiceren maakten de laatste jaren op veel basisscholen plaats voor cognitieve vakken als taal en rekenen, onderdelen waarop een school wordt afgerekend. Steeds meer muziekdocenten houden het in het onderwijs voor gezien, nu hun vak is gemarginaliseerd. Nieuwe leerkrachten voor het basisonderwijs hebben meestal een geringe muzikale scholing: muziek krijgt op de lerarenopleiding nog maar weinig aandacht.

Bron: Jeugd CultuurFonds / Mark Mieras

Muziek is goed voor het brein, maar geen wondermiddel

Muziek is superbelangrijk voor gezonde hersenen. Dat idee blijft onuitwisbaar hangen na een mooie avond in het volle Concertgebouw in Amsterdam met een theatercollege van muziekhoogleraar Henkjan Honing en de hersenhoogleraren Erik Scherder en Dick Swaab. Ze wisselden elkaar af en werden omlijst, soms geholpen, door zangeres Berget Lewis, saxofonist Benjamin Herman en hun band.

Bron: NRC.nl

Wat gebeurt er in je hersenen als je muziek luistert?

Waarom ga je bijna vanzelf bewegen als je muziek hoort? Waarom kan muziektherapie bepaalde hersenproblemen oplossen? En hoe komt het dat je blijer wordt als je ouder wordt? VU-hoogleraar Erik Scherder vertelt het allemaal. Wil je meer weten? Als je enthousiast bent geworden, kun je bij Kennislink meer over dit onderwerp lezen. Een jonge onderzoekster probeerde te meten wat muziek met ons brein doet. Tegelijkertijd gebruikte ze die kennis om een apparaat te ontwikkelen dat zwaargehandicapte mensen met hun hersenen kunnen aansturen.

Bron: Universiteit van Nederland

4 effecten die muziek heeft op ons brein

Het maakt niet uit of je Martin Garrix of Mozart luistert: muziek heeft een gunstige invloed op onze hersenen.Wereldwijd hebben onderzoeken aangetoond dat muziek heilzame effecten heeft op ons brein. Het soort muziek? Doet er niet echt toe. Wel is er aangetoond dat heavy metal bij veel mensen voor stress en hoge bloeddruk kan zorgen, tenzij je een liefhebber bent van de grunt en stevige gitaarpartijen natuurlijk.

Bron: NU.nl

Hoe ons brein opbloeit van muziek

Psychologie Magazine interviewde hem over zijn onderzoek,’Hoe ons brein opbloeit van muziek‘ waarin hij vertelt dat muziek luisteren en spelen onze breinnetwerken niet alleen actief houdt, het versterkt ze ook. De muzieknetwerken blijken intensief verbonden te zijn met de taalgebieden, waardoor muziek ons taalgevoel kan stimuleren. Ook is gebleken dat kinderen die pianoles krijgen, betere verbindingen ontwikkelen tussen gebieden in de voor- en achterkant van hun brein, wat een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling van hun empathische vermogens.

Bron:Psychologie Magazine

Dit is wat muziek met ons brein doet

Wat zegt de wetenschapMuziek activeert ons hele brein. Het is een van de krachtigste middelen om emoties op te roepen. Waarom maakt een liedje ons blij, actief of juist rustig? Neuropsycholoog Rebecca Schaefer geeft een inkijkje in onze muzikale hersenen.

Bron: AD.nl

Muziek geeft een beter leven

Van de vorig jaar overleden dirigent Kurt Masur stamt de uitspraak: ‘Voor iedere muziekdocent die je ontslaat, moet je honderd politieagenten aannemen’. Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, is te veel wetenschapper om Masurs oneliner zonder reserves te onderschrijven. Maar in feite impliceert hij iets vergelijkbaars als hij erop wijst dat muziek beluisteren – en vooral zelf muziek máken – enorm bijdraagt aan de ontwikkeling van het empathische vermogen.

Bron: New Scientist

Muziek ontspant en prikkelt de hersenen

Of u nu muziek maakt, of er alleen naar luistert: het heeft een aantoonbaar positief effect op de hersenen. Muziek kan stress verminderen, de stemming verbeteren en zelfs helpen bij dementie. Zelf muziek maken, zorgt voor veranderingen in de grijze stof en een toename van verbindingen in gebieden die betrokken zijn bij het luisteren en de motoriek. Ook als u luistert naar muziek heeft dat al een positieve invloed op de hersenen. Het maakt tot op hoge leeftijd herinneringen los, ook bij mensen met dementie. Ook zorgt het voor ontspanning, verlaging van de bloeddruk en vermindering van stress.

Bron: Hersenstichting

Het effect van muziek op de hersenen

Muziek beweegt ons, het stelt ons in staat om door de tijd te reizen, het geeft ons kracht en het brengt ons rust. Het is in elke uithoek van de wereld – in elk geluid, elk ritme, elke stem. Dus wat is het effect van muziek op de hersenen als we ernaar luisteren? Nou, in de eerste plaats activeert het beide hersenhelften in de hersenen en creëert het nieuwe verbindingen tussen hen.

Bron: Verken je geest

Muziek en je brein: wetenschappers proberen te begrijpen hoe je herinnering van muziek je hersenen beïnvloedt.

In samenwerking met een team van wetenschappers van de University of California, Berkeley, analyseerde het EFPL-team de hersenactiviteiten van een epileptische patiënt die ook een ervaren pianist was om de hersenactiviteit te onderzoeken die wordt geproduceerd wanneer een nummer daadwerkelijk wordt afgespeeld en wanneer een nummer mentaal wordt gespeeld in gedachten dus. Volgens Stéphanie Martin, hoofdauteur van de studie en een doctoraalstudent bij de CNBI, gebruikten ze de methode die bekend staat als electrocorticography, waarbij elektroden in de hersenen van de deelnemer worden ingebracht. Deze techniek wordt ook traditioneel gebruikt om mensen met epilepsie te behandelen die geen medicatie kunnen nemen. Bovendien kunnen de elektroden de hersenactiviteit berekenen met een zeer hoge ruimtelijke en temporele resolutie die nodig is omdat zenuwcellen snel reageren.

Bron: Gedachtenvoer

Muziek en brein - de kracht van muziek

In 2007 publiceerde de Engels-Amerikaanse neuroloog Oliver Sacks Musicofilia. Verhalen over muziek en brein. Een aanstekelijk boek met fascinerende klinische anekdotes van patiënten met onverwachte muziekvaardigheden, zoals ‘zingende afatici’, muzikale savants, fantoomvingers bij een eenarmige pianist en een plotselinge musicofilie bij iemand die door de bliksem werd getroffen.

Bron: Medisch Contact

Het project ‘Muziek maakt slim!’, van initiatiefnemer Mark Kruiver

“Ik ben in 2005 in mijn vrije uren begonnen met het project”, vertelt Mark. “Zelf speel ik al sinds mijn 8e jaar piano, zong ik in een jongenskoor en dirigeerde ik een kinderkoor. Het viel me op dat muziekles op scholen aan het verdwijnen is en dat muziekwinkels en -scholen steeds vaker hun deuren sluiten. Deze ontwikkeling staat haaks op de conclusies van wetenschappelijk onderzoek waaruit keer op keer de vele voordelen blijken. Ik vond dat het tijd was voor actie.”

“Samen met Panta Rhei uitgeverij is het omvangrijke onderzoek van de Duitse professor Hans Günther Bastian samengevat in een handzaam pocketboekje. Deze muziekpedagoog onderzocht jarenlang de verschillen in leerprestaties tussen kinderen op basisscholen waar muziekles gegeven werd en op scholen waar dat niet gebeurde. Bastian toonde aan dat muziekonderwijs een zeer positieve invloed heeft op het brein en de leerprestaties. Zijn conclusie vormt een krachtig pleidooi voor het stimuleren van muziekbeoefening bij kinderen en pleit voor de terugkeer van regelmatig muziekonderwijs op basisscholen.”

‘Muziek maakt slim!’ is een krachtig thema om met name ouders van kinderen extra argumenten te geven om muziekbeoefening bij hun kinderen te stimuleren. Dat muziek maken ‘leuk’ is, weet immers iedereen wel. Juist deze ‘harde’ (cognitieve, verstandelijke en economische) argumenten kunnen een steuntje in de rug zijn voor ouders, maar ook voor de overheid en beleidsmakers om het beleid aan te passen.”

“De afgelopen jaren heb ik als initiatiefnemer weinig tijd kunnen besteden aan het project. Het was voor mij in eerste instantie reden om er mee te stoppen, maar het probleem is nog niet opgelost. Ondanks alle positieve wetenschappelijke onderzoeken en inzichten is de positie van het muziekonderwijs de laatste jaren toch weer meer verslechterd. Daarom is het hard nodig om het project ‘Muziek maakt slim!’ nieuw leven in te blazen, want het zou toch serieus zonde zijn om een dergelijk project te laten verwateren? Om het project verder te brengen heb ik hulp nodig van anderen. Daarom ben ik begonnen met een crowdfunding campagne, zodat het initiatief kan blijven bestaan en het thema verder onder de aandacht kan worden gebracht.

Bekijk hier een interview over 'Muziek maakt slim!' met oprichter Mark Kruiver.